Tuvaletlerle ilgili gereken önlemleri almaz ve yedekleri teknede bulundurmazsanız, en olmadık zamanlarda istenmeyen durumlarla karşılaşabilirsiniz.

Konu pek iç acıcı değil ancak göz ardı etmeye de gelmez. Tuvaletlerle ilgili gereken önlemleri almaz ve yedekleri teknede bulundurmazsanız, en olmadık zamanlarda istenmeyen durumlarla karşılaşabilirsiniz. Ancak korkmayın; biraz eğitim, biraz tecrübe sizi kötü kokulardan koruyacaktır.       

Yazı ve fotoğraflar: MURAT YAHYAOĞLU (KAYRA YELKEN)

 

Kullanıcıların eğitilmesi 

Arızaların  %99’u hatalı kullanımdan kaynaklanmaktadır. En sık karşılaşılan hatalar, vanaların kullanımındaki dikkatsizlikler, pompaya aşırı sert hareketler uygulanması, boruların tamamen boşaltılmasını sağlamak için yetersiz sayıda pompa darbesi (yaklaşık 20 kez yapılmalı) ve tuvalete kağıt veya diğer maddelerin atılmasıdır.

Bu riskleri azaltmak için, pompalamanın yumuşakça, başını sonunu vurdurmadan yapılması, elektrikli pompa ise gereğinden fazla düğmeye basılmaması, gerektiği kadar suyun sisteme çekilmesi gibi konuların kullanıcılara tek tek anlatılması gerekir. 

Bazı insanlar bu konuları konuşurken utanır, anlattığınıza konsantre olamaz ve her şeye “Anladım anladım” şeklinde yanıt verir ki sonuç yine fiyasko olur.

Bazı insanlar da sabırsız ve gereksiz güvenlidirler, her şeyi doğuştan (!!!) bilen bu konuklarınız da yine kullanırken size problem çıkarabilirler.

Vanaların yerlerini ve kullanımını tüm misafirlere gösterin, denettirin. Unutmayın, tuvaletin temizlik için kullanılan su alış vanası kapalıyken zorlanması sistemi de zorlar.

Kullanımı bize göre oldukça basit olan tekne tuvaletlerinin başkaları için karmaşık olabileceği tecrübe ile sabittir. O yüzden işi geçiştirmeden, tane tane, onlara kullandıra kullandıra anlatın, uygulatın. Bu konuda biraz ısrarcı olun.

 

Önlemler

 * Pompa öttüğünde, bir veya iki yemek kaşığı yemeklik yağ dökün ve birkaç dakika sonra yaklaşık 10 kez pompalayın. Elektrikli ise de kısa süreli çalıştırın. Bu, sesi azaltıp sistemin daha uzun ömürlü olmasını sağlar. 

* Kaptan, problemlerle başa çıkmak istiyorsa, teknesine takılan tuvaletin bileşenlerini ve ilgili devreyi bilmelidir. Tuvaletin manuellerini okuyun, müsait bir zamanda tuvaleti tamamen söküp tekrar toplayın.

 * Teknede tam olarak tuvalet modeline karşılık gelen bir yedek tamir-bakım kiti bulundurun.

 * Olası müdahaleler için gerekli araçlar olan anahtar, tornavida, vana ve hortumlar için doğru kalınlıkta tıpa-takozları müdahale edilecek yerlerin yanına konuşlandırın.

 * Tuvalette kalın bulaşık eldivenleri olsun ve kullanıcılara bunları gösterip, içine bir şey düşürdüklerinde bu eldivenleri kullanarak almaları gerektiğini anlatın.

 * Çöp kovanızı görünür bir yerde konuşlandırın, bir dolap kapağının arkasında yer alacaksa kapağa yazı ya da sembollerle açıklama yapıştırın.

 

Diyelim korkulan oldu!

Herhangi bir müdahaleden önce devredeki tüm vanaların kapalı olduğunu kontrol edin. Öğrenmek için zaman ayırın. İnternette çok güzel açıklama videoları göreceksiniz, faydalanın. Herhangi bir sökme işlemi yapmadan önce izlemenizde fayda var. 

En yaygın durumlar: Valf contası arızalı veya pompa gövdesi aşınmış veya tıkalı ya da çek valf işini yapamıyordur. Kullandığınız modele bağlı olarak bazılarında alt boğazda vidalı müdahale tapası vardır, onu açarak yabancı maddeyi çıkarabilirsiniz. Çek valf geri su kaçırıyorsa arkasındaki dirseği çıkarıp çek valfi değiştirmelisiniz

Elektrikli tuvaletlerde maalesef iş çok daha karmaşıktır. (Birden fazla tuvalet olan tekneler için her zaman birinin manuel olarak donatılmasını tavsiye ederiz.)

devredeki tüm vanaların kapalı olduğunu kontrol edin. Öğrenmek için zaman ayırın. İnternette çok güzel açıklama videoları göreceksiniz, faydalanın. Herhangi bir sökme işlemi yapmadan önce izlemenizde fayda var. 

En yaygın durumlar: Valf contası arızalı veya pompa gövdesi aşınmış veya tıkalı ya da çek valf işini yapamıyordur. Kullandığınız modele bağlı olarak bazılarında alt boğazda vidalı müdahale tapası vardır, onu açarak yabancı maddeyi çıkarabilirsiniz. Çek valf geri su kaçırıyorsa arkasındaki dirseği çıkarıp çek valfi değiştirmelisiniz

Elektrikli tuvaletlerde maalesef iş çok daha karmaşıktır. (Birden fazla tuvalet olan tekneler için her zaman birinin manuel olarak donatılmasını tavsiye ederiz.)

Pis su deposunun havalandırma-taşma borusu

 

 

Siyah su deposu ve bu tuvaletlerden çıkan atık sular

Düzenlemeler giderek daha kısıtlayıcı hale geliyor ancak her suya atladığımızda yasa yapıcılara teşekkür ediyoruz. Uluslararası kurallara göre, MARPOL (deniz kirliliği) Sözleşmesi, limanlarda ve koylarda doğrudan deşarjı yasaklar. Pis suyun kıyıdan 3 mil daha uzağa ve en az 4 deniz mili hızla boşaltılmasını gerektirir. Ancaaak, Mavi Atık Genelgesi (2013/2) hükümleri 1 Ocak 2016 itibarıyla, Türkiye kıyılarında uygulanmaya başlandı. Bu genelgeye göre, Türkiye denizlerinde balıkçıların, günlük tur teknelerinin, ticari yatların (guletler), kiralık mürettebatsız teknelerin (bare-boat), amatör denizcilere ait özel teknelerin (2,5-24 metre arası yatlar ve küçük tekneler) ve dalış turizmi benzeri özel maksatlı spor teknelerinin denize siyah su deşarjı tamamen yasaklandı.

Bordada havalandırma-taşma borusu çıkışı

Bordada havalandırma-taşma borusu çıkışı

 

Genelgeye göre, anılan tekneler sıvı atıklarını yetkilendirilmiş atık alım tesislerine vermek ve bu atıklarını teslim ettiklerini Mavi Kart’a işlettirmekle yükümlüler.

Teknenizin bir siyah su tankı ile donatılmış olması çok muhtemeldir. Bu, marin tuvalet devresini zorlaştırır. Biliyorsunuz tuvaletten pompalanan pis su, önce tanka gider. Tankın bir çıkışı daha vardır ve ucuna bir vana bağlıdır. Bu vana açılınca pis su denize deşarj olur. Lütfen açık unutmayın.

Siyah su depoda çok uzun süre bekletilmemelidir. Bu borularda ve pis su deposu çıkışında daralmalar tıkanmaları artırır. Pis suyunuzu sık sık çektirin.

Ek olarak, çürüyen organik madde, hidrojen sülfür üretir. Çürük yumurta gibi kokan zehirli bir gazdır, dolayısıyla deponun havalandırması çok önemlidir. Havalandırmanın diğer bir görevi de deponuz dolduktan sonra içerisine göndermeye çalıştığınız pis suyun bu havalandırma çıkışından taşma yapmasıdır. Bu çıkış teknelerin bordasında su seviyesinden oldukça yüksekte yer alır. Zaman zaman tıkanabildiği için yılda bir tazyikli su ile temizlenmelidir.

Özetle teknenizde keyifli zaman geçirmek, seyir sırasında görmek ve koklamak istemeyeceğiniz türden aksiliklerle boğuşmamak için her donanım gibi tuvaletlerin de sürekli bakılması, temiz tutulması gerekir.